بررسی چالش‌های موجود در روابط تجاری ایران و ترکیه

ترکیه موضوع اخذ مابه التفاوت سوخت از ناوگان خود را بهانه کرده و از ناوگان ایرانی که وارد ترکیه می‌شود هنگام خروج از ترکیه مبالغی به یورو، بسته به کیلومتر جاده دریافت می‌کند.

به گزارش گشت و گذارنیوز، ترکیه به‌عنوان پلی بین اروپا و آسیا، یکی از شرکای اصلی تجاری ایران است و با توجه به همسایگی و قرابت فرهنگی و همچنین روابط تاریخی، مناسبات تجاری ایران و ترکیه، روز‌به‌روز در حال تقویت است. از این رو در گفت‌و‌گویی با مهدی موسایی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه برخی از چالش‌های موجود در این زمینه را بررسی کردیم که در ادامه آن را می‌خوانید.

با توجه به رایزنی‌های انجام شده چرا هنوز اخذ عوارض از ناوگان ایرانی انجام می‌شود؟

ترکیه موضوع اخذ مابه التفاوت سوخت از ناوگان خود را بهانه کرده و از ناوگان ایرانی که وارد ترکیه می‌شود هنگام خروج از ترکیه مبالغی به یورو، بسته به کیلومتر جاده دریافت می‌کند. ایران از ناوگان ترکیه‌ای که وارد کشور می‌شوند به دلیل ارزانی سوخت به ازای هر لیتر 30 سنت دلار جریمه می‌گیرد. به‌طور مثال کامیون‌های ترک هنگام خروج از مرز ایران، بدون توجه به میزان سوختی که هنگام ورود به مرز داشتند، جریمه می‌شوند. کشور ترکیه چند ماه پیش به این موضوع اعتراض و اعلام کرد که یا باید به ناوگان ترکیه‌ای هم به قیمت ناوگان ایرانی سوخت داده شود یا اینکه ما هم از ناوگان ایرانی هزینه دریافت می‌کنیم. به نظر اینجانب برای حل این مشکل یا باید میزان سوخت هنگام ورود ثبت شود و مابه تفاوت آن اخذ شود و یا اینکه تخفیفی به‌عنوان جریمه سوختی برای ناوگان ترک لحاظ شود.
دریافت عوارض خروجی فقط از ناوگان ایرانی بوده، بدین ترتیب برای هر ناوگان ایرانی که از خاک ترکیه تردد می‌کند در مرز خروجی، مسافتی که در این کشور طی کرده، محاسبه شده و به ازای آن عوارض پرداخت می‌کند. ریشه اختلاف با کشور ترکیه در خصوص اخذ این عوارض به گذشته دور برمی‌گردد و متأسفانه این معضل باعث افزایش هزینه‌ها در تجارت خارجی و کندی بیش از پیش حرکت ناوگان ایرانی شده است.

با توجه به راه‌اندازی مرز رازی، چه برنامه‌هایی برای ارتقای حوزه حمل و نقل و ترانزیت در دستور کار دارید؟

با تکمیل پایانه مرزی رازی، تحولات زیادی در حوزه تجارت مرزی و بین‌المللی صورت می‌گیرد. با بهره‌برداری از مرز رازی، عبور و مرور و ترانزیت ارتقا می‌یابد و معضل طولانی شدن صف‌های ورودی و خروجی در مرزهای بازرگان و سرو، حل می‌شود و طبیعتاً با کم شدن هزینه‌ها، تأثیر مستقیمی بر روی تجارت مرزی و بین‌المللی دارد. به‌طور مثال با طولانی شدن صف ورود و خروج در مرزها، باعث افزایش زمان خواب کامیون‌ها می‌شود، در نتیجه باعث افزایش قیمت تمام شده کالای وارده یا صادره می‌شود.

به نظر شما با افتتاح پایانه رازی، چه زیرساخت‌هایی جهت افزایش حجم تجارت ایران و ترکیه نیاز است؟

با توجه به فرسودگی ناوگان حمل و نقل، واردات کشنده‌های به‌روز به صورت جدی در دستور کار قرار بگیرد. البته از دو سال قبل تمهیداتی جهت واردات کشنده‌های زیر سه سال ساخت انجام شد که با وجود نقایص موجود در این طرح، باعث ایجاد تحول در نوسازی ناوگان حمل و نقل شده است. در حال حاضر باید با رفع نقایص موجود از جمله انباشت کشنده‌ها در مرز به‌مدت چند ماه جهت ترخیص، اسقاط و غیره، از سرگرفته شود تا کشنده‌ها جهت بار ترانزیت به تعداد کافی تأمین شود.
مسئله دیگر وجود راه‌های مواصلاتی نیازمند احیا است؛ به‌عنوان مثال ۶۷ کیلومتر جاده ترانزیتی خوی – رازی نیازمند اصلاح است. خوشبختانه دکتر نجف‌زاده، نماینده مردم خوی در مجلس شورای اسلامی خبرهای خوبی در راستای ترمیم و عریض کردن این جاده داده‌اند. مورد دیگر استفاده از دستگاه‌های x ray به‌روز است که باعث افزایش سرعت کار و مانع از ایجاد صف‌های ایجاد شده کامیون‌ها می‌شود، چرا ‌که هنوز از همان دستگاه‌های قدیمی استفاده می‌شود. مورد بعدی حل معضل بانکی است که همچنان پابرجاست. نبود ارتباط بانکی در کاهش مبادلات تجاری بسیار مؤثر است، که همه ارگان‌های مرتبط باید دست در دست هم دهیم تا این چالش‌ها را مرتفع کنیم.