خانه پدری جلال آل احمد نیازمند مرمت و بازسازی است

گشت و گذار نیوز: نکوداشت صدمین سالگرد تولد جلال آل احمد با عنوان «یکصدسال روشنفکری متعهدانه در ایران» روز دوم آذرماه در خانه پدری جلال در محله سنگلج تهران برگزار شد و در آن بر لزوم مرمت و ساماندهی این خانه تاریخی تاکید شد.

«صدسال روشنفکری متعهدانه در ایران، هویت ملی و تعهد فرهنگی» با حضور اعضای خانواده جلال آل احمد، برخی استادان دانشگاه و هنرمندان مورد بررسی قرار گرفت و یک درخواست از نهادهای متولی مطرح شد.

محبوبه کاظمی دولابی، توسعه‌گر فرهنگی که خانه پدری جلال آل احمد را در دست مرمت و بهره‌برداری دارد، در این مراسم گفت:

من سال‌ها کار فرهنگی انجام داده‌ام و هویت ملی مهمترین انگیزه من برای فعالیت در این خانه بوده است، چون وقتی فردی در یک بنای میراثی شروع به کار می‌کند از توان، وقت، زندگی و مالش می‌گذارد، بنابراین هدفی بالاتر از منافع اقتصادی دارد. اینجا وظیفه مسئولان و خانواده و تمام کسانی که مرتبط با این حوزه هستند برای پیشبرد اهداف مشترک و نگه داشتن این میراث فرهنگی پررنگ می‌شود.

کاظمی افزود:

میراث فرهنگی گذشته و تاریخ ماست. خوشبختانه وزارت میراث فرهنگی در نظر دارد انجمن خیریه میراث فرهنگی را راه‌اندازی کند که البته سال‌ها قبل قرار بود این اتفاق بیفتد. راه‌اندازی این خانه‌ها و مرمت و تغییر کاربری آن‌ها جنبه اقتصادی ندارد. البته که جنبه اقتصادی موجب می‌شود تا این خانه‌ها ماندگار بمانند.

او بیان کرد:

امیدوارم با گرفتن مجوز موزه، بتوان خانه پدری جلال آل احمد را به‌عنوان موزه افتتاح کرد و آثاری را که به‌عنوان هویت ملی و منابع فرهنگی شناخته می‌شوند، جمع‌آوری کرد. همچنین امیدوارم در این خانه بتوانیم برنامه‌های فرهنگی و هنری را به‌صورت منسجم داشته باشیم.

این توسعه‌گر فرهنگی افزود:

ما به حمایت حداکثری مسئولان به‌ویژه شهرداری منطقه نیاز داریم، چون تنها بحث مرمت و کاربری خانه مطرح نیست. باید این محل، شرایط مناسبی برای رفت و آمد داشته باشد. نمی‌توان گفت این خانه را مرمت و بهره‌برداری کرده و کاری به بیرون از آن نداریم. شب‌ها وقتی خانه و مغازه‌ها بسته می‌شود نور و امنیت کم‌رنگ است. بنابراین باید شهرداری به کمک بیاید تا بتوانیم خیابان را به خیابان هنر تبدیل کنیم. من این طرح را به شهرداری داده‌ام تا از هنر و هنرمندان استفاده کنیم و کوچه را برای عبور و مرور گردشگران جذاب کنیم، چون هرچه اینجا زیباتر شود امنیت آن هم بالاتر می‌رود.

کاظمی ادامه داد:

ما نیازمند تسهیلگری هستیم، می‌خواهیم بروکراسی‌های اداری کوتاه‌تر شود تا بتوانیم با گرفتن مجوزهای لازم کارهای این خانه را سریع‌تر انجام دهیم.

او همچنین از مسئولان کشوری، وزارت میراث فرهنگی، شهرداری، وزارت ارشاد و خانواده جلال آل احمد درخواست کرد تا به این خانه برای تبدیل شدن به یک مکان فرهنگی و هنری کمک کنند.

شخصیتی که از جلال ساخته‌اند با واقعیت او منطبق نیست
به‌دنبال طرح این درخواست، محمدحسین دانایی، خواهرزاده جلال آل احمد گفت: طوماری را امضا کرده‌ایم و درخواست‌هایمان را به اطلاع مسئولان می‌رسانیم. این طومار به امضای اعضای خانواده جلال نیز می‌رسد.

او در ادامه گفت:

لایه‌های غیراصیل این خانه را پوشانده بودند و همکاران خانم کاظمی تلاش کردند تا این لایه‌ها را بردارند و بنا به اصل خودش برگردد. درباره جلال همچنین اتفاقی افتاده است، هر کسی با هر هدفی که خواسته از جلال شخصیتی ساخته که با واقعیت منطبق نیست. ما سعی می‌کنیم با کمک اعضای خانواده و جمع‌آوری اسناد و مدارک غبارروبی کنیم و لایه‌های اضافی را برداشته و به‌سمت شفاف‌سازی برویم.

دانایی گله کاظمی درباره همکاری نکردن متولیان را بجا دانست و اظهار کرد:

حق با اوست که گله دارد. ۱۲ سال پیش آقا مهدی آل احمد این خانه را در اختیار سازمان میراث فرهنگی وقت گذاشت، آن زمان رنگ و لعابی به خانه زدند و مراسم رونمایی توسط آقای مشایی انجام شد، ولی بعد از دو روز همه چیز تمام شد و انگار نه انگار قرار بوده در این خانه اتفاقاتی بیفتد. گذشت تا زمانی که خانم کاظمی آمد و این خانه را احیا کرد. ما به او کمک می‌کنیم و آمادگی همکاری داریم تا فریادها را به گوش مسئولان برسانیم.

مهدی حمزه‌نژاد رئیس دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت و مشاور طرح مرمت و احیای خانه پدری جلال نیز درباره مرمت و احیا و روند بهسازی این خانه بر اساس مطالعات گذشته سخنرانی کرد و گفت:

خانه پدری جلال دوره تحول معماری ایرانی را پشت سر گذاشته است و ریشه‌های سنتی دارد. ریشه‌های اولیه بنا بر اساس نقشه‌های سال ۱۲۷۰ به نام «حاج علی بزاز» بوده است و این خانه به‌قدری اهمیت داشته که به اسم او ثبت شده است.

او ادامه داد:

حدود ۴۰ سال بعد تحول اساسی در خانه شکل گرفت به‌نحوی که الان می‌بینیم ضلع شمالی و جنوبی خانه اختلاف زیادی دارد. این بنا بر اساس توصیه‌ای که شد به سال ۱۳۱۰ برگشت و الحاقاتی را که در آن شده بود، حذف کردیم، چون لایه قدیمی‌تر، اصیل بود. اجزایی مانند آب‌انبار، سرداب، بادگیر کوچک که می‌توان در ضلع جنوبی دید و قسمت‌هایی که برای قبل از سال ۱۳۱۰ هستند بخش‌های ارزشمند این خانه به شمار می‌آیند.

صالح‌آبادی از شهرداری منطقه ۱۲ که در این برنامه حضور داشت و برای همکاری با خانه پدری جلال اعلام آمادگی کرد، گفت:

معماری و ادبیات هر ملتی تجلی باورهای آن جامعه است. افرادی هستند که اگرچه به حوزه هنر اهمیت می‌دهند، اما شاید مشغولیت آن‌ها باعث نشود قدم بزرگی بردارند.

او افزود:

در برخی از محلات، تجربه واگذاری کار را به مردم داشتیم که موفق بوده است. یکی از آن‌ها بوستان حسابی است که با همکاری انجمن سنگلج، در آنجا پنجشنبه بازار بانوان محلی و شب‌های سنگلج برگزار می‌شود. تجربه دیگر در محله چال میدان است که فضای بی‌دفاع شهری در اختیار مجموعه‌ای قرار داده شده است که در آنجا با کاربری گلخانه، برای تعدادی از معلولان، کارآفرینی شده است.

در این برنامه الله‌دادیان یکی از هنرمندان همراه با آواز سنتی و سنتورنوازی، خطی را نوشت.

همچنین محمدعلی صالحی طالقانی شاعر و خطاط و رایزن اسبق ایران در کشورهایی از جمله لیبی، یمن و ژاپن قطعه شعری را که سروده بود در قالب تابلو خط به خانه پدری جلال اهدا کرد.
منبع: کجارو