مشکل اصلی ترانزیت عدم هماهنگی وسلیقه ای عمل کردن است

به گزارش گشت و گذار نیوز : سیدمحمد دانش علاقه‌بند، عضو هیأت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان در گفت‌وگو با گشت‌وگذار نیوز درباره مشکلات ترانزیت و حمل‌ونقل اظهار کرد: مشکلات حمل‌ونقل از سالیان گذشته بوده و فکر می‌کنم خیلی آرام حل می‌شود، یعنی با پیشرفت علم تکمیل می‌شود، اما موضوع اصلی نبود زیرساخت‌هاست.

وی افزود: از ۳۰ سال گذشته تاکنون که فعالیت خود را به‌صورت تخصصی در حوزه حمل‌ونقل شروع کردم، مشکلاتی همچون ناوگان فرسوده، هزینه‌های بالای ترانزیت در مبادی ورودی و خروجی، هزینه ادارات و بنادر و هزینه‌های بین راهی وجود داشته است.

عضو هیأت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان در رابطه با هزینه‌های بین راهی خاطرنشان کرد: به‌طور مثال سال ۷۱ کرایه حمل بار به ازبکستان، قزاقستان و ترکمنستان حدود ۲۰ تا ۵۰ هزار تومان بود، که یک هزار تا پنج هزار تومان آن به‌عنوان هزینه بین‌راهی و بقیه آن مبلغ برای راننده می‌ماند. اما اکنون سه تا ۶ هزار دلار مبلغ دریافتی از صاحب کالا است که یک هزار تا یک هزار و ۵۰۰ دلار آن درآمد راننده و الباقی آن صرف مخارج بین راهی می‌شود، به همین خاطر عملاً اختلاف هزینه‌ها خیلی زیاد شده و برای راننده‌ها، شرکت‌های حمل‌ونقل و تجار به صرفه نیست.

دانش علاقه‌بند ادامه داد: این اختلاف قیمت هزینه‌ها نیز به علت عوارض کامیون‌هاست، به‌طور مثال یک کامیون ساخت ۲۰۲۰ را در اروپا ۵۰ تا ۶۰ هزار یورو می‌توان خرید، اما همان ماشین وقتی وارد ایران می‌شود از دو میلیارد به هشت میلیارد تومان می‌رسد و ارگان‌های مختلفی در این افزایش قیمت کامیون‌ها دخیل هستند.

وی یادآور شد: چند سال قبل که اعلام شد حدود ۴۰ هزار کامیون فرسوده در کشور وجود دارد تعدادی از راننده‌ها تحت شرایط سختی اقدام به خرید ماشین‌های جدید کردند اما در حال حاضر نزدیک به چهار سال است که حدود پنج هزار کامیون در مرز بازرگان در گمرک و حتی درب منازل مانده و ترخیص نشده که این امر با توجه به تورمی که هر ساله با آن مواجه هستیم، ضربه زیادی به راننده‌ها وارد کرده است.

عضو هیأت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان اضافه کرد: مشکلات جاده‌ای و ریلی عدیده‌ای نیز در مسیر ترانزیت کالا وجود دارد، در این بیست سال همه وزرا در این رابطه صحبت کرده‌اند اما هنوز این مشکلات حل نشده و شاید این مشکلات باعث توقف صادرات و واردات و یا منفی شدن شاخص ‌شود.

دانش‌علاقه‌بند با اشاره به توافقات بین دو کشور ایران و تاجیکستان گفت: بحث توافقات کلی در همه دولت‌ها اتفاق می‌افتد اما وظیفه مدیران میانی پیگیری توافقات است، چرا که در دولت‌های قبلی نیز این توافقات شکل گرفته اما به سرانجامی نرسیده است.

بی‌توجهی به مشکلات ترانزیت در مذاکرات

وی بیان کرد: در دولت سیزدهم دیدارها و تفاهم‌های مؤثری بین دو رئیس‌جمهور صورت گرفته و دولت تاجیکستان اکیداً به تجار خود دستور داده تا با ایرانی‌ها همکاری تجاری داشته باشند. اما در ایران به این صورت نیست، تا بخشنامه‌ای صادر شود و ارگان‌های مربوطه سازوکاری ترتیب دهند شاید چند سال بگذرد و دولت تغییر کند.

عضو هیأت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان افزود: در این مذاکرات در رابطه با موضوعات حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی، بیمه، گمرک و قوانین مرتبط صحبت شد اما نظرات بخش خصوصی تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد اثرگذار است و ارگان‌های دولتی بیشترین سهم تصمیم‌گیری را دارند که این موضوع باعث بی‌توجهی به مشکلات ما در مسیر ترانزیت می‌‌شود.

دانش‌علاقه‌بند در پاسخ به این سؤال که به نظر شما آیا این مذاکرات مشکلات ترانزیت را مرتفع می‌کند؟ عنوان کرد: مقامات بلندپایه‌ تصمیم‌گیری می‌کنند، اما مشکلاتی که بین کشورها وجود دارد، باید حل شود تا مشکلات تجار و حمل‌ونقل در مسیر تجارت رفع شود.

وی درباره انتقال ارز به کشور یادآور شد: در تجارت، انتقال ارز به کشور، تنها به صورت مبادله کالا به کالا یا از طریق صرافی صورت می‌گیرد، چرا که انتقال ارز با توجه به تحریم‌های موجود ایران، مشکل است. در تجارت با افغانستان، عراق و آسیای میانه مبادلات ریالی انجام می‌شود، تجار خارجی ارز را وارد کشور می‌کنند و بعد از تبدیل کردن با تاجر ایرانی معامله می‌کنند، اما صادرکننده باید ارز را با ۱۰ هزار تومان اختلاف نسبت به حساب نیمایی تهیه ‌کند که این اختلاف قیمت، باعث ضرر مالی صادرکنندگان می‌شود.

دانش‌علاقه‌بند در پاسخ به این پرسش که اگر در تاجیکستان کالای غیرقانونی در محموله بار وجود داشته باشد، عملکرد آن کشور به چه صورت است؟ گفت: روال ترخیص کالا به این صورت است که در ابتدا ضمانت از مشتری گرفته می‌شود و بعد از اظهار آن کالا، کالا را ترخیص می‌کنند تا مشکلی پیش نیاید، سپس به روال قانونی آن رسیدگی می‌کنند.

مدیرعامل شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی اسابرودت طوس خاطرنشان کرد: قاچاق کالا از ایران به علت اختلاف قیمت زیادی که برخی کالاها در ایران با خارج از کشور دارند، صورت می‌گیرد اما این اتفاق در کشورهای دیگر رخ نمی‌دهد.
وی با اشاره به اختلاف قیمتی سوخت گازوئیل ایران با سایر کشورها و موضوع قاچاق سوخت از ایران، متذکر شد: راننده‌‌های کشورهای همسایه هنگامی که وارد ایران می‌شوند، باک کامیون آن‌ها چک نمی‌شود اما هنگام خروج اگر باک ماشین پر باشد، جریمه می‌شوند که این مسئله باعث اعتراض رانندگان کشورهای خارجی شده است، در صورتی‌که می‌توان ابتدای ورود به کشور باک کامیون چک شود تا مشخص شود کامیون چه مقدار گازوئیل داشته و چه مقدار از ایران گازوئیل خریداری کرده است.

صادرات ما به تاجیکستان بیشتر از واردات است

عضو هیأت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان متذکر شد: اتاق مشترک ایران و تاجیکستان فقط در ایران مشغول به فعالیت است، با این وجود ما از طریق اتاق مشترک ایران و تاجیکستان با آن‌ها ارتباط برقرار کردیم، در گفت‌‌وگوی دوجانبه اخیر به این نتیجه رسیدیم که کمیته‌ای مشترک تشکیل شود تا بتوانند سیاست‌های بین دو کشور را یکسان‌سازی و مشکلات را رفع کنند.

دانش علاقه‌بند ادامه داد: اولین جلسه این کمیته در مشهد برگزار شد و جلسه دوم در تاجیکستان برگزار می‌شود، در این جلسات در مورد مشکلات تجار و حمل‌ونقل، مانند تعرفه‌ها مذاکره می‌شود و بازخورد مطالب به مراکز دولتی اعلام می‌شود تا تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، که به‌طور معمول این جریان یک ماه تا یک ماه و نیم زمان می‌برد.

وی با بیان اینکه با لغو روادید بین ایران و تاجیکستان کار تجار در زمینه رفت‌وآمد به سهولت انجام می‌شود، گفت: پیشنهاد لغو روادید از طرف ایران به تاجیکستان مطرح شده است و منتظر اخذ تصمیم نهایی از طرف تاجیک‌ها هستیم.

عضو هیأت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان با اشاره به بالا بودن تراز صادرات ما به تاجیکستان نسبت به واردات، بیان کرد: پنبه، مهم‌ترین محصول صادراتی تاجیکستان است و دولت تاجیکستان به‌دنبال برابری تراز واردات و صادرات بین دو کشور می‌باشد، به همین دلیل برای تاجیکستان لغو روادید توجیهی ندارد.

دانش علاقه‌بند خاطرنشان کرد: تفاهم‌نامه‌هایی که بین رؤسای جمهور ایران و تاجیکستان امضا شده، اتفاق خوبی بود اما این موضوع باعث نمی‌شود که از فردای آن روز اتفاق مهمی برای ترانزیت رخ ‌دهد.

وی عنوان کرد: هزینه کالاهای وارداتی از کشورهای خارجی باید کمتر باشد، چرا که به‌عنوان مثال کالا از طریق پاکستان با قیمت پایین‌تری نسبت به ایران ترانزیت می‌شود، اما وقتی کالایی وارد ایران می‌شود، عملاً نرخ تمام شده صادرات برای تاجر آسیای میانه نسبت به کشورهای دیگر چون پاکستان بیشتر است.
عدم هماهنگی و سلیقه‌ای عمل کردن، مشکل اصلی ترانزیت در کشور است

عضو هیأت مدیره اتاق مشترک ایران و تاجیکستان با اشاره به اینکه علت مشکلات ترانزیت در کشور عدم هماهنگی و سلیقه‌ای عمل کردن است، گفت: دولتمردان در حرف می‌گویند باید ترانزیت بیشتر شود اما مشکلات حمل‌ونقل، ماندن کامیون‌ها در پشت مرز و نبود واگن هنوز پابرجاست و تا این مشکلات حل نشود، اتفاق مثبتی نمی‌افتد.

دانش علاقه‌بند درباره عدم‌هماهنگی ترانزیت در کشور بیان کرد: طبق توافق قرنطینه کشور برای کالاهایی که مبدأ آن‌ها کشورهای اروپایی و آمریکا هستند و امکان استفاده از اسناد آن‌ها میسر نیست، آن کالاها در دبی ترانشیپ‌(transshipment) می‌شوند و دبی آن‌ها را به ایران دوباره صادر می‌کند، اما مسئول قرنطینه بندرعباس سلیقه‌ای عمل می‌کند و این اتفاق زحمات قرنطینه‌های کشور را هدر می‌دهد.

وی عنوان کرد: همه ارگان‌های مرتبط با ترانزیت کالا اعلام کرده‌اند که کار ترخیص کالا در سازمان ما یک تا دو ساعته انجام می‌شود، اما قطعی اینترنت و مشکلات بین سازمانی باعث می‌شود که این دو ساعت‌ها عملاً دو روز به طول بیانجامد.

مدیرعامل شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی اسابرودت طوس درباره میزان صادرات به تاجیکستان گفت: در ۹ ماهه اخیر حجم صادرات با توجه به آسان شدن کار در تاجیکستان و تجارت زیاد، نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته از ۳۰ میلیون دلار تقریباً به ۷۰ میلیون دلار رسیده است. البته این آمار روی کاغذ است، به دلیل مشکلاتی که دولت ترکمنستان با تاجیکستان داشت برخی از کالاهای ما به ازبکستان صادر می‌شد و از آنجا به تاجیکستان می‌رفت به همین دلیل حجم واقعی صادرات دیده نمی‌شد و آمار صادرات به این کشور پایین بود، امسال نیز همان حجم صادرات اتفاق افتاد اما به سبب بهبود روابط ترکمنستان با تاجیکستان این حجم صادراتی شفاف‌تر شد و ارزش و تناژ کالاها بالا رفت.

دانش علاقه‌بند با اشاره به وجود ممنوعیت صادرات موادغذایی از ایران به تاجیکستان، عنوان کرد: با توجه به معافیت‌های گمرکی که تجار ترکیه در تاجیکستان دارند، تاجر تاجیکی میوه ایرانی را با اسناد ترکیه به تاجیکستان وارد می‌کند.

وی در پایان درباره موضوعات مهم خبری حوزه ترانزیت کالا اظهار کرد: در زمینه کامیون‌های فرسوده مشکلات زیادی داریم، البته این موضوع خیلی خبری شده اما گویا این گزارشات عادی شده، موضوعاتی مانند زیرساخت‌های حمل‌ونقل و وجود اینترنت پرسرعت در ارگان‌های مرتبط با ترانزیت کالا مانند شرکت‌های حمل‌ونقل و بازرگانی از مباحثی است که نیاز به پیگیری خبری دارد.

منبع : توتال نیوز