بدهی دولت به بانکها ۶۵۰ هزار میلیارد تومان شد

به گزارش گشت و گذار به نقل از سازمان برنامه و بودجه کشور، مسعود میرکاظمی در آئین معارفه خود و تودیع محمد باقر نوبخت، رئیس پیشین سازمان برنامه و بودجه، با بیان اینکه وقتی صحبت از رشد اقتصادی شده ۸ درصد و ۵.۳ درصد آن را از محل بهره وری درنظر می‌گرفتند که عملاً محقق نمی‌شد، اظهار داشت: طی همه این سال‌ها دنبال تورم یک رقمی بودند ولی متأسفانه بسیاری از مواقع دچار تورم دو رقمی در کشور بودیم. نرخ بیکاری یک رقمی در برنامه قرار می‌دادند ولی محقق نمی‌شد. این نشان می‌دهد که مشکلی وجود دارد ولی نباید این را گره بزنیم به تحریم، بله تحریم تأثیر دارد و کسی رد نمی‌کند. ولی شرایطی بوده که تحریم جدی نبوده ولی ما همین مشکلات را داشتیم. جاهایی بوده نفت هم فروختیم ولی نابسامانی در شاخص‌های کلان در کشور را هم داشته ایم. باید آدرس‌های درست اقتصادی بدهیم تا بتوانیم مشکل را ریشه یابی و برایش راه حل اساسی پیدا کنیم.

میرکاظمی: فارغ از همه تجربه‌هایی که در کشور وجود دارد، اگر شاخص‌های بهره وری در ۴۰ سال گذشته را بررسی کنیم یا ثابت بوده و یا منفی، چرا باید اینطور باشد. حجم بالای سرمایه گذاری در کشورانجام شده، اما تولید مؤثری نداشته ایم. چرا امروز باید ۹۰ درصدواحدهای صنعتی در شهرک‌های صنعتی ما تعطیل باشند. به شما قول می‌دهم که خیلی از این واحدها اگر تحریم هم نبود، تعطیل بودند. در بعضی از جاها ۱۰ واحد نیاز به کالا داشتیم، ۱۰۰ واحد ظرفیت تولید ایجاد شده است، چرا باید اینگونه منابع به هدر رود؟ آیا نیاز نیست در راهبردهای توسعه‌ای بازنگری کنیم که از هدر رفت منابع کشور جلوگیری شود؟

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: در بهره وری سرمایه، کل و نیروی انسانی وضعیت خوبی نداشتیم. علیرغم خروجی‌های بالای در سطح دکترا و کارشناس ارشد در رشته‌های مختلف و رشد علمی ۱۱ برابری ولی متأسفانه در شاخص بهره وری نیروی انسانی، وضعیت خوبی نداشته ایم.

میرکاظمی تاکید کرد: این نشان می‌دهد که باید دقیق‌تر و ظریف‌تر مسائل کشور رصد شود.

وی ادامه داد: علیرغم این که سرمایه گذاری سنگین در زیرساختها شده، اما متوسط رشد اقتصادی کشور نامطلوب و تورم در ده سال گذشته عمدتاً بالا بوده است؛ در طول ۴۰ سال گذشته بجر چند سال معدود که مردم آسایش داشتند بقیه مواقع افزایش هزینه و تورم دو رقمی داشته ایم. طی هشت سال گذشته متوسط افزایش قیمت خوراکیهایی که بانک مرکزی اعلام می‌کند حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ درصد است که این افزایش ۷۰۰ درصد در مسکن و ۸۰۰ درصد در خودرو بوده است. معاون رئیس جمهور گفت: امروز که ما داریم دولت را تحویل می‌گیریم، وضعیت مطلوب نیست. شاید بگویم بودجه امسال هم کسری دارد و می‌خواهم به کسری‌های گذشته هم اشاره‌ای کنم و فکری برایش بکنیم. خرداد سال ۱۳۹۲، ۱۰۴ هزار میلیارد تومان بدهی به سیستم بانکی داشتیم و خرداد ۱۴۰۰ در سایت بانک مرکزی گزیده‌های آمار اقتصادی بخش پولی- بانکی ۶۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی به سیستم بانکی است که ۹۰ درصد آن مربوط به دولت است نه شرکت‌ها، در سازمان تأمین اجتماعی و صندوق‌ها را که بررسی کنیم طلب ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان از دولت دارند. است، وزارت نیرو بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد که بخشی برای برق و بخش دیگر برای پیمانکاران و … است. این وضعیتی است که داریم می رسیم به این نقطه که آیا می‌خواهیم این مسیر را ادامه دهیم.

میرکاظمی گفت: سال گذشته مبلغ ۵۶۰ هزار میلیارد تومان عملکرد مصارف کشور بوده که به یکباره امسال می‌شود ۱,۲۷۷ هزار میلیارد تومان، در شرایطی که تحریم هم شدیدتر شده است. این فرآیند نمی‌تواند ادامه پیدا کند، اگر سقف اول بودجه هم که درنظر گرفته شودمبلغ ۹۳۷ هزار میلیارد تومان هست آیا امکان تأمین پایدار برای آن وجود دارد؟

وی افزود: سال ۱۳۹۱ عملکرد هزینه جاری ۸۹ هزار بوده که امسال به ۹۰۰ هزار رسیده، آیا شرایط اقتصادی خوب بود؟ اقتصاد مقاومتی را رعایت کردیم؟ که این رشد ده برابر در برنامه قرار گرفته است. من نمی‌خواهم نافی زحمات دوستان باشم، اما ادامه این مسیر به کجا می‌رسد؟ ۴ سال بگذرد بدهی‌های این دولت هم از هزار و اندی میلیارد تومان که سر رسید آن رسیده است ۱۰۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان افزوده و به دولت بعد برسد. باید بازنگری کنیم. من بودجه سال ۹۹ را بررسی کردم ۵۰ درصد از درآمدهای مالیات عمومی و ۳۰ درصد دارایی‌های مالی است. امسال پرداخت‌هایی که تا الان شده اگر سقف اول را در نظر بگیریم (همان ۹۳۷ هزار میلیارد تومان) است، واقعیت این است که چرا ما باید به این نقطه برسیم. عملکرد درآمدی ما ۲۲۵ هزار میلیارد تومان بوده، در صورتی که مصارف ما ۲۸۰ هزار میلیارد تومان است. ۵۴ تا ۵۵ هزار از تنخواه استفاده شده است. هشتاد و اندی هزار میلیارد از فروش دارایی بوده و معادل تقریباً ۲۸۰ هزار میلیارد تومان که پرداخت کردیم معادل ۱۴۰ هزار میلیارد ریال آن معادل پنجاه درصد منابع ناپایدار بوده که باید تا پایان سال را خداوند به خیر بگذراند. نقدینگی به استناد بانک مرکزی از خرداد ۹۲ که ۴۷۰ هزار میلیارد تومان بوده به ۳,۷۰۰ هزار میلیارد تومان تا پایان خرداد ۱۴۰۰ رسیده است این روند ادامه پیدا کند. حجم نقدینگی به ۴,۵۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد رسید. چه توقعی از مردم داریم که تحمل کنند.

میرکاظمی گفت: ایران کشور ثروتمندی است. منابعی که ما در اختیار داریم در بسیاری از کشورها ندارند. در منابع نفت و گاز رتبه اول داریم، معادن، حوزه‌های کشاورزی که در منطقه استوایی قرار گرفته ایم، نیروی جوان و تحصلیکرده آماده کار داریم چرا باید شرایط اینگونه باشد. در ضریب جینی وضع خوبی نداریم، فاصله طبقاتی طی هشت سال گذشته بیشتر شده است، به این معنی که فقیر فقیرتر و دارا، داراتر شده است. آیا می‌توان این روند را ادامه داد.

معاون رئیس جمهور افزود: من قصد این را ندارم اجر کسی را ضایع کنم در همه دولت‌ها این مسائل بوده، باید سراغ ام المسائل رفت. مسئله اصلی کشور کجاست؟ که ما علیرغم سرمایه گذاری‌هایی که شده چرا شاخص‌های کلان کشور بهبود پیدا نمی‌کند. آیا با این مشکل باید جلو برویم؟ تا کجا می‌توانیم ادامه دهیم؟ بحث‌های منطقی در سازمان برنامه که کارشناسان دلسوز دارد باید انجام شود. اگر بودجه به این ترتیب باشد یعنی این سازمان عریض و طویل و سایر عزیزانی که در استان‌ها فعالیت دارند می‌توانند با ۵۰ نفر این کار را انجام دهند. اما این نیروی عظیم که قاعدتاً باید از فرهیختگان کشور باشند، باید ریل را عوض کرد. این ریل درستی نیست. ما نیاز به یک سازمان انقلابی، مدبر و در تراز انقلاب اسلامی داریم تا بتوانیم جلوی ناملایمات که می‌تواند در آینده رخ دهد را بگیریم.

وی ادامه داد: امروز شاهدیم در سال ۱۴۰۰ با رشد ده برابری در هزینه جاری نسبت به عملکرد ۹۱ روبرو هستیم. ۱۰ برابر در طول ۸ سال، سال آینده چه کار باید انجام شود؟ تا کجا می‌توانیم ادامه دهیم. این بدهی‌هایی که پشت سر هم هست را باید چکار کرد؟ رؤسا می آیند و می‌روند نمی‌خواهیم جایی را متوقف کنیم باید یک انضباط ایجاد شود. برداشت‌های مکرر از صندوق توسعه ملی به چه معنایی است. از وزیر اقتصاد در مجلس سوال کردم چرا از صندوق مکرر برداشت می‌کنید. اوراق، بدهی به بانک‌ها، آیا امسال امکان استفاده از تنخواه وجود دارد؟